Dastlabki Algoritmik Tushunchalar

1. Qadamlar Ketma-ketligi
   Algoritmda qadamlar ketma-ketligi muhim ahamiyatga ega. Qadamlarni to'g'ri tartibda bajarish kerak, aks holda algoritm noto'g'ri ishlaydi. Masalan, choy tayyorlash algoritmini ko'rib chiqaylik:

2. Choynakka suv quyish.

3. Suvni qaynatish.

4. Choy va shakar qo'shish.

5. Aralashtirish. Agar bu qadamlarni noto'g'ri tartibda bajarsak, natija umuman boshqacha bo'lishi mumkin. Dasturlashda ham xuddi shunday, har bir qadam o'z o'rnida va to'g'ri tartibda bajarilishi kerak.

6. O'zgaruvchilar va Ularning Turlari
   O'zgaruvchilar - bu kompyuter xotirasidagi ma'lumotlarni saqlash uchun ajratilgan joy. Ular orqali ma'lumotlarni dastur davomida saqlash va ulardan foydalanish mumkin.

C++ va C# da o'zgaruvchilar:

• O'zgaruvchi e'lon qilish: O'zgaruvchi yaratilganda unga nom va tur beriladi.

• Ma'lumot turlari: O'zgaruvchilar uchun tur tanlash juda muhim. Eng ko'p ishlatiladigan ma'lumot turlari quyidagilar:

• int: Butun sonlarni saqlash uchun (masalan, 5, -3, 100).

• double yoki float: Haqiqiy sonlarni saqlash uchun (masalan, 3.14, -0.001).

• char: Bitta belgi saqlash uchun (masalan, 'A', 'b').

• string: Matn saqlash uchun (masalan, "Salom", "Dasturlash").

• bool: Mantiqiy qiymatlarni saqlash uchun (true yoki false).

Misollar:

• C++ da:

int yosh = 25;         // Butun son
double oylik = 1500.50; // Haqiqiy son
char belgi = 'A';      // Bitta belgi
string ism = "Ali";    // Matn
bool haqiqat = true;   // Mantiqiy qiymat

• C# da:

int yosh = 25;          // Butun son
double oylik = 1500.50; // Haqiqiy son
char belgi = 'A';       // Bitta belgi
string ism = "Ali";     // Matn
bool haqiqat = true;    // Mantiqiy qiymat

1. Input/Output Amallari Foydalanuvchi bilan muloqot qilish uchun dasturda kirish (input) va chiqish (output) amallaridan foydalanamiz. Bu yordamida foydalanuvchi dasturga ma'lumot kiritishi va natijani ko'rishi mumkin.

C++ da:

• Input: cin yordamida foydalanuvchidan ma'lumot olish.
• Output: cout yordamida natijani ekranga chiqarish.

#include <iostream>
using namespace std;
int main()
{
int yosh;
cout << "Yoshingizni kiriting: ";
cin >> yosh;
cout << "Sizning yoshingiz: " << yosh << endl;
return 0;
}

Bu dastur foydalanuvchidan yoshini so'raydi va kiritilgan yoshni ekranga chiqaradi.

C# da:

• Input: Console.ReadLine() yordamida foydalanuvchidan ma'lumot olish.
• Output: Console.WriteLine() yordamida natijani ekranga chiqarish.

using System;
class Program
{
static void Main()
{
Console.Write("Yoshingizni kiriting: ");
string yosh = Console.ReadLine();
Console.WriteLine("Sizning yoshingiz: " + yosh);
}
}

Bu C# dasturi ham foydalanuvchidan yoshini so'raydi va kiritilgan yoshni ekranga chiqaradi.

1. O'zgaruvchilarning Ahmiyati

• O'zgaruvchilarni nomlash: O'zgaruvchilarni nomlashda mantiqiy va maqsadga muvofiq nom tanlash muhim. Masalan, a yoki b kabi nomlar o'rniga yosh yoki oylik kabi tushunarli nomlar tanlash kerak.
• O'zgaruvchilardan foydalanish: Dastur davomida o'zgaruvchilarni qo'llash orqali hisoblashlarni amalga oshirish, ma'lumotni saqlash va qayta ishlash mumkin.

1. Matematik Amallar

• O'zgaruvchilar yordamida turli matematik amallarni bajarish mumkin:
• Qo'shish (+), ayirish (-), ko'paytirish (*), bo'lish (/), qoldiq olish (%)

Misollar:

• C++ da:

int a = 10;
int b = 5;
int yigindi = a + b; // 15
int farq = a - b;    // 5
int kopaytma = a * b; // 50
int bolinma = a / b;  // 2
int qoldiq = a % b;   // 0

• C# da:

int a = 10;
int b = 5;
int yigindi = a + b; // 15
int farq = a - b;    // 5
int kopaytma = a * b; // 50
int bolinma = a / b;  // 2
int qoldiq = a % b;   // 0